گفتاري از آيت‌الله شيخ مجتبي تهراني
مي¬دانم بسيار شنيده‌اي که قدر را بايد قدر دانست، قدر آدمي را قدر مي¬سازد، قدر است که قدرشناسمان مي‏کند و در قدر، توان تغيير تقدير است.
تمامي اينها، معرفت ناب شيعي است؛ اما نمي‌شود بزرگي چنين توصيفاتي از شبي کند و راه رسيدن به اين عظمت‌ها را نگويد؛ زيرا اين مکتب، مکتب نور و حکمت است؛ مکتب آل الله است و من سال‌ها دنبال اين بودم که دريابم راه رسيدن به اين معارف چيست و آن را تنها در کلام تربيت شدگان همين مکتب يافتم.

شب قدر؛ قلب رمضان
در بين ايام و ليالي ماه مبارک رمضان، شب‏هاي قدر، از نظر اجابت دعا، مورد تأکيد خاص قرار گرفته‌اند؛ حتّي در روايتي امام صادق عليه‏السلام فرمود: «قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَيْلَةُ الْقَدْرِ»1؛ يعني آن شبي که از نظر آثار در پذيرش درخواست‏هاي عبد توسط ربّ، برجسته‏ترينِ شب‏هاست، شب قدر است.

در شب قدر، چگونه دعا کنيم؟
شخصي به خدمت امام صادق عليه‏السلام و مي‏گويد: آقا! من دعا مي‏کنم؛ ولي دعاهايم به اجابت نمي‏رسد؛ چه کار کنم؟ حضرت مي‏فرمايد: تو بايد از جهت دعا وارد شوي و دعا کني. تو راه دعا را گم کرده‏اي. اگر از خدا تقاضا کني، امّا از همان راه دعا، اگرچه گناهکار هم باشي، جوابت را به تو مي‏دهد.
بعد حضرت به او دستورالعمل مي‏دهد؛ ابتدا مسئله حمد و ثناي الهي را مطرح مي‏فرمايد که خودش بحث جداگانه دارد و بعد اين جمله را دارد: «ثُمَّ تَعْتَرِفُ بِذُنُوبِكَ ذَنْبٍ ذَنْبٍ»؛ يعني پيش خدا که رفتي، به يکايک گناهانت اعتراف کن و بگو بد کردم. و هر مقدار که يادت مي‏آيد چه کردي را اقرار کن و بعد مي‏فرمايد: آن چيزهايي را که بر تو پوشيده است، اجمالاً اعتراف کن و بعد آن جا عذرخواهي کن و بگو حالا از ما چشم‏پوشي کن.
در مرحله بعد، بايد در دلت تصميم بگيري که ديگر گناه نکني؛ عذرخواهي کن و پوزش بطلب و بعد هم در دلت - نه زبانت - واقعاً بنا بگذار که ديگر اين کارها را نکني. پوزش هم که مي‏طلبي، با حالت پشيماني و صدق نيت و با خوف و رجا باشد.
مرحله نهايي، اين است که طلب مغفرت را با اين دعا تکميل کني و بعد به سراغ ساير خواسته‌هايت بروي و آن اين که از خدا کمک بخواه که مطيع او شوي!
حضرت مي‏فرمايد: حالا که مي‏خواهي با خدا حرف بزني، بگو خدايا! من معذرت مي‏خواهم از گناهانم؛ من از تو مي‏خواهم که از من بگذري و توبه‏ام را بپذيري و امّا تنها خواسته‏ات اين نباشد و از خدا فقط نخواه که از گناهانت بگذرد؛ بلکه در دعاهايي که اين شب‏ها مي‏کنيد، از خدا بخواهيد که خدا کمکتان کند که سال آينده مطيع خدا باشيد.
درباره طلب مغفرت، نبايد تصور شود که امري سخت است؛ نه، بلکه فقط يک توجه کافي است!
آن‏وقت مطمئن باش که او هم مي‏گذرد. من يقين دارم و اصلاً اعتقادم اين است که آنهايي که امشب «يک توجه» به خدا کرده‏اند، همه آنها آمرزيده هستند و با همين يک توجه که «خدايا ما بد کرديم»، همه چيز تمام مي‏شود و او هم کار را تمام مي‏کند. پس اوّل، معذرت‏خواهي کن؛ بعد هم طلب کمک کن که سال آينده ديگر من اين‏طور عمل نکنم و بگو خدايا! تو خودت دستم را بگير. اين روش دعا کردن را به ما ياد داده‏اند.
بنابراين، در بهترين ايام و بهترين موقعيت‏ها که دعا به اجابت مي‏رسد، آن هم در حالي که خودش مرا دعوت کرده و گفته است بيا و من هم آمده‏ام و سرافکنده هم هستم، اعتراف هم ‏مي‏کنم به اين که من بد کرده‏ام، تصميم مي‏گيرم که ديگر بد نکنم. اينها همه مقدمه اين است که بتوانم از خدا درخواست کنم.
اينجاست که خطاب مي‏رسد حالا چه مي‏خواهي و درخواستت چيست؟

ادامه مطلب